Odnalezione w trakcie pandemicznych porządków – pochodzące z 2007 roku – dwa ołówkowe szkice wykonane na skrawkach czarnego papieru. To dzięki nim przywołałem z pamięci ten zapomniany koncept.
„Świątynia Ludzkiego Umysłu” to quasi architektoniczny projekt wzniesienia budowli sławiącej ludzki intelekt. Powody jej powstania dobitnie uzasadnia mój tekst „Litania do ludzkiego rozumu”.
Bryła budynku w bezpośredni sposób nawiązuje do jego funkcji: to oparta na planie koła rotunda zwieńczona kopułą w kształcie mózgu. Jego formę od frontu przysłania „pozostawiony” czołowy fragment sklepienia czaszki. W gładki pierścień ścian budowli wcinają się – zorientowane wg kierunków świata – okrągłe otwory okien. Wejście główne stanowią uchylne skrzydła, wykonanej z grafitowego szkła dolnej części fasady.
Prowadzą one do monumentalnego wnętrza z koncentrycznym pierścieniem pokrytym białym marmurem kararyjskim. Dostęp do jego środka umożliwiają dwie bramy zorientowane na osi wschód – zachód. Nad główną, bliższą wejścia widnieje podświetlana inskrypcja „Cogito ergo sum” („Myślę więc jestem”). Ściany wewnętrznego pierścienia zdobią wygrawerowane i złocone nazwiska ponad 100 największych umysłów świata wraz z datami ich narodzin i śmierci. Ich chronologiczne rozmieszczenie w ośmiu kolumnach, pozostawia możliwość na dopisywanie kolejnych. Na osi wschód – zachód widnieją, jakby wtopione w marmurowy pierścień, dwa podświetlane emblematy świątyni. Jest nim szklany model mózgu udekorowany złotym wieńcem laurowym i rozmieszczony po środku nimbu ze skali zegarowej, oraz przecinających się strzałek czasu (z cyframi 6, 9) i przestrzeni (z literami N – północ i E – wschód). W centrum, z marmurowej posadzki wyrasta podświetlony od wewnątrz, obłożony onyksem walec z wciętą w niego wnęką mieszczącą muzyka wraz z kontuarem organowym. Instrument dopełniają – sterczące dookoła górnego brzegu walca – złote piszczałki, uszeregowane wedle wielkości w literę V.
Z wnętrza ich potrójnego pierścienia wyrasta olbrzymi szklany model rdzenia mózgu, iluminowany biało – niebieskim światłem. Jego refleksy z pewnością odbije pozłacane wnętrze kopuły, stanowiącej widzianą od środka złożoną strukturę mózgu. Nie jest ona jednorodna i pozostawia otwarte na zewnątrz prześwity, stanowiące dodatkowe źródło iluminacji.
Widok i budowa anatomiczna pnia mózgu (truncus cerebri).
Jednak główne oświetlenie budowli, zapewniają wspomniane cztery wielkie otwory okienne zamknięte kolorowymi witrażami. Ukazują one mózg w rzutach z trzech stron oraz jego przekroju wzdłużnym. Łacińskie opisy jego części, wyodrębnione dodatkowo kolorem, zostały zaczerpnięte wprost z rycin atlasu anatomicznego. Miejscem, z którego najlepiej można się napawać ich widokiem (jak i oglądem całości wnętrza) jest umieszczona na szczycie pierścienia wewnętrznego dookolna galeria, wraz z tarasem ulokowanymi nad bramą główną. Prowadzą na niego dwie symetrycznie rozlokowane i łagodnie nachylone rampy, pnące się wzdłuż zewnętrznych ścian owego pierścienia. Swój początek biorą one zaraz za drugą bramą, po jej lewej i prawej stronie.
Budowla posadzona jest na koncentrycznie rozchodzących się 64 schodach z czterema platformami. Istnieje także możliwość dostania się do jej wnętrza z poziomu gruntu. Umożliwiają to windy, do których prowadzą dwa półokrągłe tunele z wejściami na osi wschód – zachód. Za sprawą tego ostatniego, dotrzemy także do umieszczonej na jego końcu „Genius – cafe & restaurant”. Natomiast tunel wschodni zaprowadzi nas do biblioteki „da Vinci Library”.
„Świątynię ludzkiego umysłu” okala szeroki pas angielskiego trawnika, ograniczonego okalającymi traktami i przeciętego czterema alejkami z kruszywa. Stanowi on wyraźny kontrast, względem surowego wypalonego słońcem krajobrazu Wielkiego Kanionu Kolorado, nad którym to budowla świątyni się wznosi.
Wymiary:
wysokość ze schodami – 109 m
wysokość budynku – 98 m
wysokość rotundy zewn. – 49 m
wysokość rotundy zewn. – 49 m
wysokość szklanego pnia nerwowego – 55 m
wysokość pierścienia wewn. – 17 m.
Wszystkie realizacje 3D powstały dzięki współpracy z Michałem Sikorą, 2023.
