To cykl trzech obiektów, których idea i projekty powstały w 1997 roku. Według założenia, każdy z tych obiektów ma przenieść część bólu i cierpienia jakie w swoim obrazie z 1515 roku „zadał” postaci Chrystusa niemiecki malarz Matthias Grünewald. Wybór tego obrazu podyktowany został faktem, iż oficjalna historia sztuki nie zna bardziej okrutnego przedstawienia okaleczonego ciała Chrystusa na krzyżu. Stąd też, to jego sylwetę – stanowiącą tu „ikonę bólu” – zawierają w swojej konstrukcji kolejne obiekty, nawiązujące formą do narzędzi tortur.
Są to w kolejności:
I Forma „Sarkofag topografii ran”
II Forma „Imadła sylwety bólu”
IIl Forma „Pręgierz rozpięcia krzyżem”.
Całość przeznaczona jest do ekspozycji w formie tryptyku zawieszonego na ścianie, z precyzyjnie dobranym oświetleniem. Co parę minut (powolnym rozświetleniem) – potrójna, równoległa projekcja ciała Chrystusa z Isenheim – wpisywałaby jego wizerunek we wnętrza obiektów.
Rozważana była również opcja użycia „III Form Boleści Pańskiej…” w rodzaju akcji pasyjnej z wykorzystaniem modela o podobnej budowie i wzroście (174 cm). Byłby on kolejno umieszczany w obiektach, by następnie z ich pomocą doprowadzić jego ciało do wzorca z Isenheim. Realizacja ta, mogłaby zostać zaprezentowana w formie video-art towarzyszącemu ekspozycji, ale także mogłaby zostać pokazana na żywo jako performance.
Wszystkie realizacje 3D powstały dzięki współpracy z Michałem Sikorą, 2022.
Poniżej projekty poszczególnych obiektów, 1997, papier, ołówek, 29,6 x 21 cm.
I FORMA
SARKOFAG TOPOGRAFII RAN
Obiekt wykonany z metalu z elementami drewnianymi. Belka poprzeczna z krzyża oraz forma podnóżka są elementami niejako „zacytowanymi” z obrazu Grünewalda.
Główny element stanowi tu obrys postaci Chrystusa (złożony z części: I, II, III.), wymodelowany z szerokiego metalowego płaskownika. Jego elementy połączone są długimi śrubami (nr 1- 7), umożliwiającymi regulowanie ich wzajemnej odległości, a dzięki temu precyzyjne ustawienie obrysu sylwetki. Śruby te, to pręt nagwintowany z dwóch końców przeciwstawnie, co sprawia, że obracany powoduje równoczesne przybliżanie lub oddalanie elementów I, II, III względem siebie.
Do części I dokręcony jest wygięty kawałek płaskownika (patrz nr IV), którego pozycja regulowana jest za pomocą śruby nr 8.
Formę wkrętów zaostrzonych na końcu zachowują elementy 9, 10, 11 skierowane w miejsca ran na dłoniach i stopach.
Części V, VI będące obrysem prześwitu między złączonymi nogami Chrystusa, są zamocowane ruchomo do elementów II i III za pomocą umieszczonych z tyłu płaskowników a, b, c, poruszających się w przyspawanych do I i II metalowych „szlufkach”.
Charakterystyczny układ dłoni modeluje tu zestaw połączonych pierścieni, tworzący rodzaj metalowego kastetu (patrz e, d).
Elementy A – F przymocowane za pomocą zawiasów do płaskowników I, II, III to metalowa siatka, w ukształtowanej – według obrysu ciała – metalowej ramce. Na rysunku pokazane w pozycji otwartej – po zamknięciu tworzą rodzaj wieka sarkofagu, naśladując nie tylko profilem ale i formą (odpowiednio wymodelowana siatka) powierzchnię „skrywanego” wewnątrz ciała.
Dodatkowo, w określone miejscach w siatce wetknięto gwoździe symbolizujące kolejne rany, niezmiernie okaleczonego ciała Chrystusa z Isenheim.
Pozostałe, widniejące na rysunku elementy mają charakter konstrukcyjnych wzmocnień.
Wymiary: 210 x 242 x 16 cm.
II FORMA
IMADŁA SYLWETY BÓLU
Obiekt ten, wykonany jest w całości z metalu. Wyjątek stanowi pomalowana, drewniana tabliczka z napisem „IHRI”. Ona to wraz z – wyciętą po prawej stronie – sentencją łacińską „IILVM OPORTET CRESCLRE ME AVTEM MINVI” stanowią elementy zapożyczone z obrazu Grünewalda. Są to słowa „wypowiadane” przez Jana Chrzciciela: (widniejącego po prawej stronie obrazu) „Abyś ty mógł wzrastać, ja muszę maleć”. Co ciekawe, cytat ten odnosi się poniekąd do zasady funkcjonowania obiektu, o czym poniżej.
Tutaj obrys sylwetki Jezusa wyłaniają precyzyjne, ustawione względem siebie części od A do J. Każda z nich, to jakby ruchoma część imadła, przenosząca fragment profilu ciała. Do ich przesuwania służy tu system okrągłych pokręteł ze śrubami (nr 1-10), prowadnic (patrz a, b), a także – rozdzielające kolejne ruchome elementy – płaskie ścianki prowadnic (c).
Śruby z mniejszymi pokrętłami (patrz 11, 12) kończą zamocowane obrotowo „negatywowe” formy wnętrza dłoni.
Z lica obiektu, wyraźnie wystaje element K, zakończony w dolnej części ruchomym klinem wraz z pokrętłem (nr 13). Jego funkcją jest regulacja stopnia ugięcia głowy Chrystusa.
Wymiary: 225 x 258 x 31,5 cm.
III FORMA
PRĘGIERZ ROZPIĘCIA KRZYŻEM
Obiekt wykonany w całości z drewna, wyjątek stanowią zapożyczone z obrazu wielkie metalowe gwoździe.
Rozpięcie ciała zostaje osiągnięte dzięki trzem pętlom ze skórzanych pasów, zamocowanych do nagwintowanych kołków z okrągłymi tarczami i pokrętłami (patrz I, II, III). Na podobnej zasadzie działają ruchome, półokrągłe kliny (A, B, C, D), tworzące dwa charakterystyczne wcięcia: w pasie i kolanach Chrystusa z Isenheim. Dodatkowe pokrętło E służy regulacji pochylenia głowy. Takie elementy jak kołki a, deski b, c oraz d, służą dokładnemu ułożeniu się rozciąganego ciała.
Wymiary: 200 x 247,5 x 37,5 cm.
