Images are copyrighted by their respective owner and you don’t have permission to download them. Grafiki są chronione prawami autorskimi,nie masz pozwolenia na ich pobieranie.

Close

TEATR SYTUACJI – ZAŁOŻENIA WSTĘPNE

Moje teksty

Teatr to PRZESTRZEŃ SCENICZNA
i RUCH
w jej obrębie
oraz DZIAŁANIA i SYTUACJE
na ten ruch się składające
Teatr ten wychodzi z RZECZYWISTOŚCI
ale dąży do jej PRZEKROCZENIA
w poszukiwaniu nowych obszarów
Nie posiada PUNKTU ZACZEPIENIA
co do CZASU WYDARZEŃ
można go określić
ZAWSZE – TERAZ
Jest on więc PONADCZASOWY
a to dzięki skali poruszanych problemów
jak i sposobom obrazowania

Teatr ten stara się WYZBYĆ
wszystkiego
co stanowi niepotrzebny DODATEK
co mogłoby przeszkadzać rozpraszać
Dąży do wyodrębnienia
PODSTAWOWEJ MATERII i STRUKTURY spektaklu
– jego ISTOTY

Ta dbałość o SKROMNOŚĆ ŚRODKÓW i ich PROSTOTĘ
obejmuje nie tylko
scenografię
rekwizyty
światło
ale także grę aktorską

Dzięki brakowi OPISU
CHARAKTERYSTYKI występujących postaci
takich jak pochodzenie profesja
słowem tego wszystkiego
co INDYWIDUALIZUJE postać
co WYODRĘBNIA ja od innych
– ODDZIELA
Otrzymujemy więc CZYSTĄ POSTAWĘ
ujawniająca się
w trakcie działania
i następujących po sobie SYTUACJI
Stwarzając jakby SYNTEZĘ OPISU postaci
w dążeniu do odnalezienia
jej istoty czy wręcz ZNAKU

Rekwizyt
jako element wyrazu
został ODARTY ze wszystkich
OZDOBNIKÓW
STYLIZACJI
UPIĘKSZEŃ
stanowiąc SUROWY nie zdradzający epoki stylu mody
POCHODZENIA
– PONADCZASOWY element spektaklu
tu sprowadzony
do formy ZNAKU

ZDEGRADOWANY
do swej MATERII
i STRUKTURY
PODSTAWOWEJ
Jest on przez to
BLISKI
ZNANY każdemu
dziwnie RZECZYWISTY
REALNIE obecny uderzający OCZYWISTOŚCIĄ swego istnienia

Dzięki tej skromności
stanowi dogodny punkt
do PRZEKROCZENIA
swej POTOCZNOŚCI i PRZEDMIOTOWOŚCI
do ZAKTYWIZOWANIA sfery znaczeniowej
PROCESU NADAWANIA NIEOCZEKIWANYCH ZNACZEŃ

Tę sama funkcję
przekroczenia realności pełnia INSTALACJE
specjalnie stworzone
REKWIZYT
MECHANIZMY
KONSTRUKCJE
uderzające swą
DZIWNOŚCIĄ
niejasnym POCHODZENIEM
i nie do końca określonym PRZEZNACZENIEM
– niepokojące swą OBECNOŚCIĄ

Ważnym czynnikiem rekwizytu teatralnego
jest STAN jego MATERII
sugerujący wcześniejsze jego UŻYWANIE i FUNKCJONOWANIE
– tworzący NIEZALEŻNOŚĆ SCENICZNĄ
budujący poczucie
nie fałszywego stworzenia na potrzeby spektaklu
– a więc IMITOWANIA
UDAWANIA
NAŚLADOWANIA
ale użycia go jako elementu
już ISTNIEJĄCEGO
NIEZALEŻNEGO
a w spektaklu jedynie WYKORZYSTANEGO
– ZINTERPRETOWANEGO
Spektakl posiada swą określoną
RZECZYWISTOŚĆ WYJŚCIOWĄ
(może być zerowa)
– jest nim stan
ZASTANY przed rozwojem akcji
składający się na
REALNOŚĆ SCENICZNĄ
To właśnie działanie aktorskie
AKTYWIZUJE REALNOŚĆ
dokonując jej PRZESUNIĘCIA
w obszary nowe – kreowane
Aktor
cały czas PRZEKSZTAŁCA obszar teatralny
poddając miejsce działań
ciągłym PRZEMIANOWANIOM

Tak więc teatr ten wychodzi z RZECZYWISTOŚCI
– dążąc do jej PRZEKROCZENIA
wynikającego z UDUCHOWIENIA REALNOŚCI

Problem procesu PRZEMIANY
PRZETWORZENIA
PRZEISTOCZENIA
zarazem konstruktywnego jak i destrukcyjnego
jest OSNOWĄ wielu działań scenicznych
w trakcie nich
UJAWNIAJĄ się aktorzy
KONKRETYZUJE się
UMIEJSCAWIA
I WIĄŻE
realność sceniczna
Nadaje to spektaklowi charakter
ŻYWEGO
AUTENTYCZNEGO
procesu twórczego
związanego z PRZEMIANAMI
dokonywanymi w trakcie spektaklu
demaskując przy tym
PROCES jego realizacji

Realizacja postulatu REALNOŚCI gry aktorskiej
odnosi się głównie do sytuacji
wymuszających
OKREŚLONY i JEDYNY
sposób postępowania
Związane jest to z sytuacjami
silnego UWARUNKOWANIA postaci
równoważnej
z jej ZNIEWOLENIEM fizycznym
POSTAĆ tak ZDETERMINOWANA
nie gra
ale ISTNIEJE w sposób NATURALNY
znajdując się w określonej sytuacji
Jej postępowanie
jest aktem fizycznego PRZEZWYCIĘŻENIA
obiektywnie istniejących PRZESZKÓD i ZALEŻNOŚCI
ukazanej tu w formie KONKRETNEJ i PRZEDMIOTOWEJ

Inną metodą gry aktorskiej
jest metoda
swobodnego PRZEISTACZANIA się
METAMORFOZY
Aktor ma charakter MEDIALNY
manifestujący się w RÓŻNYCH POSTAWACH
wnikających w niego
immanentnie i niezależnie
od poprzednich jego WCIELEŃ
Jest to aktor
niesprecyzowany
WIELOPOSTACIOWY
często starający się
o DOPASOWANIE odpowiedniej postawy
do istniejącej sytuacji scenicznej
DEMASKUJĄC je kolejno
Jest to aktor ŻYWY
bez schematu postępowania
REALNY
i NIEREALNY zarazem
w swej WIELOŚCI ZACHOWAŃ
obiektywnie JEDYNY

Teatrowi przekraczającemu rzeczywistość
w poszukiwaniu innych obszarów
towarzyszy nieodzownie
MECHANIZM PRZENIESIENIA
Teatr tak pojęty
jest swego rodzaju
WYPRAWĄ
WĘDRÓWKĄ
PODĄŻANIEM
na nową płaszczyznę
tworzoną w trakcie spektaklu

Teatr ten
jak żaden inny AKTYWIZUJE widza
– WCIĄGAJĄC BEZPOŚREDNIO w tok wydarzeń
(mechanizm przeniesienia)
Dzieje się tak za sprawą jego OTWARTOŚCI
(brak zasadniczych wyznaczników
stanowczych określeń)
Widz odbiorca
staje się
zarazem twórcą
PRZYPORZĄDKOWUJĄC sytuacjom scenicznym
własne ROZUMIENIE
POJMOWANIE
a co najważniejsze ODCZUWANIE
oczywiście są one inne dla każdego

Tak powstaje AUTENTYCZNY obraz spektaklu
– oparty na własnej ODKRYTEJ prawdzie
najważniejszej
odczuwanej
pełnej
stwarzającej wrażenie
BLISKOŚCI problemów
AUTENTYCZNOŚCI
czyli REALNOŚCI zdarzeń
– IDENTYFIKACJA

To właśnie ona
stanowi NAJWYŻSZĄ FORMĘ ODBIORU
Stąd aby zaistniała
OCZYSZCZONO teatr
z wszystkiego co
indywidualizuje
nadmiernie określa
dopowiada
Postacie są ANONIMOWE
gotowe do odbicia
nie tylko własnych indywidualnych powiązań
ale sfery bliskiej każdemu
niemal ARCHETYPICZNEJ
Dlatego też
realność sceniczna
znajduje się w obszarze
materii i struktury podstawowej
bliskiej każdemu
oczywistej
łatwiejszej do przyswojenia
gdyż AUTENTYCZNEJ a nie sztucznie wytworzonej.

Dariusz Gorczyca
1988 /1989
Kraków